Actuele ontwikkeling elektriciteitsprijzen

Elektriciteitsprijzen worden vastgesteld op basis van vraag en aanbod. De elektriciteitsprijzen worden beïnvloed door verschillende factoren en bewegen gedurende de dag. In onderstaande grafiek ziet u de prijsbewegingen voor elektriciteit in dit kalenderjaar. De cijfers in de grafiek zijn groothandelsprijzen gebaseerd op de end-of-day-prijzen van ICE-ENDEX. Voor het leveringstarief moeten deze groothandelsprijzen verhoogd worden met de opslag van de leverancier.

 

Vereenvoudigde presentatie marktprijzen

 

Om een inzichtelijk beeld van de prijsontwikkelingen te geven, is de presentatie van de marktprijzen vereenvoudigd. De grafiek bevat daarom alleen prijzen op de termijnmarkt voor kalenderjaren. Voor elektriciteit ga ik uit van een verbruik waarbij twee derde (2/3) tijdens hoogtariefuren wordt verbruikt, en een derde (1/3) tijdens laagtariefuren.

 

Termijnmarkt, dagmarkt en eenheden

 

Aan het eind van elke dag delen de belangrijkste spelers op de markt – anoniem – de marktprijzen. Deze marktprijzen worden verzameld door ICE Endex en meestal via leveranciers weer verspreid. Deze cijfers noemen we de tarieven op de termijnmarkt (in vaktermen: ENDEX-cijfers): de groothandelsprijzen die worden gehanteerd voor contracten in de toekomst. Dit kan volgende week, volgende maand, volgend kwartaal of volgend kalenderjaar zijn. Handelsprijzen ‘kijken’ vier kalenderjaren vooruit. In 2018 kijkt men dus tot en met 2022. Naast de termijnmarkt is er ook een dagmarkt.

 De energiemarkt verhandelt elektriciteit per MWh (megawattuur). 1 MWh is gelijk aan 1.000 kWh (kilowattuur). Dit betekent dat bijvoorbeeld € 37 per MWh gelijk is aan € 0,037 per kWh.

 Prijsontwikkelingen in 2024

 Onderstaande grafiek en tabel tonen de prijsontwikkeling voor elektriciteit van 01 juli 2023 tot heden voor inkoop van de kalenderjaren 2025-2027. Er is geen marktprijs opgenomen laatste week december.

 Door omstandigheden zijn de data minder goed beschikbaar. Hierdoor zijn getoonde data niet altijd actueel en zijn er de nodige onderbrekingen. Let op datum onder grafiek!

Variatie geeft aan hoe beweeglijk de markt is. Een beweeglijkheid van € 5,- per MWh is 0,5 eurocent per kWh. Dat lijkt weinig, maar de variatie in inkoopkosten tussen de laagste en de hoogste prijs is hierbij toch 15%.

Historische elektriciteitsprijzen

Net als bij de aandelenmarkt, zijn voor de ontwikkeling van energieprijzen geen garanties te geven. De ontwikkelingen van de elektriciteitsprijzen in het verleden geven wel een beeld.

De grafiek Historische prijsontwikkelingen elektriciteit 2020-2025 toont de ontwikkeling van de elektriciteitsprijzen over een periode van acht jaar. De blauwe (korte) lijn 2024 representeert de inkoop in het jaar 2023 voor het jaar 2024.

Naast deze generieke tendens is ook zichtbaar dat de groothandelsprijzen voor de verschillende contractjaren steeds dichter bij elkaar komen. Dat betekent dat elektriciteit inkopen voor meerdere jaren een afnemend verschil in tarief oplevert.

De schommelingen in de tarieven gedurende het jaar worden ook minder. Het verschil tussen de laagste en de hoogste gerealiseerde groothandelsprijzen bedroeg in 2018-2023 nog € 10,- tot € 29,- per MWh (1,0 tot 2,9 eurocent per kWh). In 2021 is dit ineens € 295 per MWh (30 eurocent per kWh). Dit wordt vooral veroorzaakt tot extreme piek in december 2021. Zonder de maand december bedroeg de spreiding in 2021 € 100,- per MWh.

Prijsbewegingen gedurende het jaar

Op welk moment in het jaar moeten tarieven worden vastgelegd? Is er een seizoenseffect? Kun je beter in het voorjaar of in het najaar inkopen? Tot ongeveer 2007 was er een aanwijsbaar lagere handelsprijs in het vroege voorjaar. In onderstaande grafiek is te zien hoe de prijzen zich door het kalenderjaar bewegen.

Uit deze grafiek concludeer ik dat er niet meer één eenduidig inkoopmoment in het jaar is. Ik zou haast zeggen: natuurlijk niet, want als iedereen op dat moment inkoopt, gaan de prijzen vanzelf weer omhoog. Het is daarom van belang om elke keer opnieuw en met een frisse blik de strategie voor inkoop van elektriciteit vast te stellen.

Dagmarkt

Naast deze termijnmarkt is er ook een dagmarkt, APX. Op deze markt wordt elektriciteit verhandeld voor de volgende dag. Economen vinden de dagmarkt de enige echte markt: op een termijnmarkt worden onderliggende financiële producten geleverd. Dagprijzen leveren een belangrijke indicatie voor de termijnprijzen. Leveranciers zeggen soms ook wel dat de termijnprijs gelijk is aan de dagprijs + variabele risico-opslag.

Prijzen op de dagmarkt en termijnmarkt verschillen, maar vaak leidt een stijgende beweging op de dagmarkt ook tot een stijgende prijs op de termijnmarkt. Dagprijzen worden sterk beïnvloed door weersverwachting (wind en zon) en uitval van grote elektriciteitscentrales. Omgekeerd: de grilligheid van de dagmarkt wordt gedempt in de termijnmarkt

Wilt u meer informatie over het inkopen van energie? Bel of mail dan met Onno Toepoel van Zicht op Energie.