Na de historisch lage energieprijzen in 2016 hebben we ieder jaar hogere prijzen op de groothandelsmarkten gezien. In het jaar 2019 is hierin een kentering te zien. Met enige ups en downs tonen de prijzen een lichte daling. Afnemers die in 2016 contracten hebben afgesloten met vaste prijzen werden bij het hernieuwen van de contracten geconfronteerd met aanzienlijke prijsstijgingen soms wel tot 50%. In dit blog een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen in 2019.

Deze analyse is gebaseerd op de groothandelsprijzen van ICE-ENDEX voor elektriciteit en TTF voor aardgas. Voor elektriciteit ga ik uit van twee derde (2/3) verbruik tijdens hoogtariefuren en een derde (1/3) verbruik tijdens laagtariefuren. Door deze vereenvoudiging zijn de trends in de prijsontwikkelingen beter zichtbaar.

Aardgasprijzen in 2019

Het jaar begon met een aardgasprijs van 19,3 eurocent steeg snel door naar 20,8 eurocent om aan een wisselende en lange glijvlucht te eindigen in 14,4 eurocent voor het leveringsjaar 2020.

Inkoop voor de overige kalenderjaren kropen naar elkaar toe maar daalden niet zo ver als voor het jaar 2020. Afnemers met de sterkste zenuwen konden aan het einde van het jaar de beste prijzen realiseren maar als altijd kan deze plotselinge prijsweging ook de andere kant uitgeslagen zijn.

De plotselinge daling aan het einde van het jaar wordt toegeschreven aan een deal tussen Rusland en Oekraïne over de doorvoer van aardgas. Verder zullen ook de hoge buitentemperaturen en volle bergingen hun invloed hebben.

De landelijke discussie rond het productieplafond voor aardgas in Noord-Nederland heeft ertoe geleid dat er een versnelde afbouw komt van de winning van aardgas in Groningen. Geheel tot mijn eigen verrassing heeft dit besluit geen effect gehad op de groothandelsprijzen voor aardgas.

Aardgasprijzen in cijfers (in eurocent/m3)

De beweeglijkheid van de aardgasprijzen over het jaar bedraagt 19% voor contracten 2020. Dit is gelijk aan het voorgaande jaar. Als ik kijk naar de gasprijsontwikkeling 2021-2023 dan zijn prijsbewegingen minder: slechts 10%.

Elektriciteitsprijzen in 2019

De handelsprijzen voor elektriciteit bewogen in 2019 tussen de 4,7 en 6,0 eurocent per kWh voor het jaar 2020. Opvallend is dat de aardgasprijzen aan het einde van het jaar fors dalen maar de elektriciteitsprijzen hier niet geheel aan meedoen. Hier lijkt voor de ontwikkeling van de CO2 prijs van invloed.

Bedroeg tot 2018 de CO2 prijs 5-8 euro per ton. In 2018 stegen de kosten van 7 euro naar 20 euro. In 2019 steeg deze prijs nog door naar 30 euro om te eindigen in 26 euro per ton.

Ook als er 100% duurzame elektriciteit wordt ingekocht wordt je als afnemer toch geconfronteerd met deze CO2-heffing. Omgerekend betekent 25 euro per ton CO2 ongeveer 0,4 €cent per kWh of 4 euro per MWh).

De lage prijzen van 2016, met als laagste punt 2,76 eurocent, hebben we ook bij elektriciteit

De prijzen voor kalenderjaren 2020-2022 liggen dicht bij elkaar. Alleen de groothandelsprijzen voor 2023 liggen structureel lager.

Elektriciteitsprijzen in cijfers (in euro/MWh)

Termijnmarkt vs. dagmarkt

Bovenstaande gaat alleen over het afsluiten van termijncontracten voor het gehele kalenderjaar. Economen zien dit als een afgeleide markt: er bestaat maar 1 echte markt en dat is de daghandel voor de volgende dag (zgn. APX voor elektriciteit en LEBA voor aardgas). Als ik de gemiddelde termijn contract vergelijk met gemiddelde AP/LEBA vergelijk dan constateer ik dat in 2018 nog deze dagmarkten 10% boven de termijnmarkten zit en in 2019 deze dagmarkten er 20% onder zitten.

Wat er komen gaat in 2020?

Belangrijke invloed op de tarieven zullen de economische ontwikkelingen zijn. Hier en daar lees ik dat er tendensen zijn dat de economische groei aan het temporiseren is. Geen groei betekent vaak een lagere vraag naar elektriciteit en aardgas en daarmee lagere prijzen. Als altijd blijft de olieprijs en achterliggend productieplafonds van OPEC een belangrijke indicator voor prijsontwikkelingen.

Wellicht zijn de lagere prijzen op APX en LEBA ten opzichte van de termijnmarkten hier wel een indicator voor.

En tegelijk is de grotere tendens dat de beweeglijkheid van de groothandelsmarkten door de jaren heen afneemt. Wellicht een teken van volwassenheid.

En een van de zekerheden in 2020 is de energiebelasting. Over aardgas tot 170.000 m3 wordt 6,5 eurocent meer betaald. Voor elektriciteit stijgen de kosten boven 50.000 kWh met 1,24 cent.

Het goede nieuws: voor ons thuis wordt deze stijging geheel gecompenseerd door de stijging van de vaste teruggave energiebelasting van 257 naar 435 euro excl BTW.

Meer informatie over energieprijzen leest u bij Prijsontwikkelingen energie: hoe koopt u veilig in voor een zekere toekomst?